Là một iOS developer chắc hẳn các bạn không lạ gì với Cocoa MVC. Nó được coi là một trong những architecture pattern để phát triển ứng dụng iOS phổ biến nhất. Nó rất dễ sử dụng và được chính Apple khuyên dùng. iOS, MacOS và watchOS đều sử dụng cấu trúc này làm kiến trúc mặc định để phát triển. Tuy được rất phổ biến và được Apple khuyên dùng nhưng nó cũng có những ưu điểm và nhược điểm, vì vậy bài viết này mình sẽ giới thiệu và giải thích cho các bạn về Cocoa MVC, ưu điểm, nhược điểm và khi nào nên chọn Cocoa MVC sử dụng cho ứng dụng của bạn.
Giải thích về Cocoa MVC
Cocoa MVC là viết tắt của Cocoa Model View Controller. Cocoa MVC gán các đối tượng trong ứng dụng iOS bằng một trong 3 vai trò sau: Model, View hoặc Controller. Mẫu kiến trúc này không chỉ xác định vai trò của các đối tượng trong ứng dụng mà nó còn xác định cả cách các đối tượng giao tiếp với nhau. Ba loại đối tượng này được phân tách khỏi các loại khác bằng các ranh giới trừu tượng và giao tiếp với các đối tượng thuộc các loại khác thông qua các ranh giới đó. Tập hợp các đối tượng của một loại MVC nhất định trong một ứng dụng đôi khi được gọi là một Layer, ví dụ: Layer model.
Model
Những đối tượng được gán với vai trò model trong mẫu kiến trúc Cocoa MVC sẽ làm nhiệm vụ đóng gói dữ liệu cụ thể cho một ứng dụng và xác định logic và tính toán để thao tác và xử lý dữ liệu đó. Những đối tượng này có thể có một hoặc nhiều mối quan hệ với các đối tượng mô hình khác và do đó, đôi khi lớp Model của một ứng dụng thực sự là một hoặc nhiều đối tượng. Phần lớn dữ liệu đều nằm ở Model sau khi nó được tải vào ứng dụng bằng các cách khác nhau(API, Files, …). Vì Model đại diện cho kiến thức và chuyên môn cho một vấn đề cụ thể nên nó có thể được tái sử dụng khi có các trường hợp tương tự. Các Model sẽ không có liên kết trực tiếp với View và View cũng không được trực tiếp sửa dữ liệu của Model mà nó sẽ phải thực hiện thông qua Controller.
Giao tiếp: Các hành động của người dùng trên View sẽ gọi đến Controller, khi này Controller sẽ gọi đến Model tương ứng để thực hiện cập nhật dữ liệu cho Model. Khi Model thay đổi (ví dụ: dữ liệu mới được nhận qua kết nối mạng), nó sẽ thông báo cho Controller, lúc này Controller sẽ cập nhật các Views thích hợp.
View
View là một đối tượng trong ứng dụng mà người dùng có thể nhìn thấy. Một đối tượng View biết cách tự vẽ và có thể phản hồi các hành động của người dùng. Mục đích chính của View là hiển thị dữ liệu từ Model của ứng dụng và cho phép chỉnh sửa dữ liệu đó. Mặc dù vậy, View thường được tách rời khỏi Model trong ứng dụng MVC.
Bởi vì bạn thường sử dụng lại và cấu hình lại chúng, nên View cung cấp tính nhất quán giữa các ứng dụng. Cả UIKit và AppKit framework đều cung cấp các bộ sưu tập View classes và Trình tạo giao diện(Interface Builder) cung cấp hàng tá view objects trong Thư viện của nó.
Giao tiếp: View tìm hiểu về các thay đổi trong dữ liệu của Model thông qua Controller của ứng dụng và truyền đạt các thay đổi do người dùng. ví dụ: văn bản được nhập vào TextField thông qua Controller đến Model của ứng dụng.
Controller
Controller vai trò trung gian giữa một hoặc nhiều View của ứng dụng và một hoặc nhiều Model của nó. Do đó, cController là một đường dẫn mà qua đó View tìm hiểu về những thay đổi trong Model và ngược lại. Controller cũng có thể thực hiện các tác vụ thiết lập và điều phối cho một ứng dụng và quản lý vòng đời của các đối tượng khác.
Giao tiếp: Controller diễn giải các hành động của người dùng được thực hiện trong View và truyền dữ liệu mới hoặc dữ liệu đã thay đổi tới Model. Khi Model thay đổi, Controller sẽ giao tiếp dữ liệu Model mới đó với View để chúng có thể hiển thị nó.
Ưu điểm của Cocoa MVC
Cocoa MVC có khá nhiều ưu điểm như sau:
- Dễ hiểu và dễ sử dụng, vì vậy ai cũng có thể làm việc với nó một cách dễ dàng kể cả người mới
- Được Apple khuyên dùng, vì vậy nó rất phổ biến khi gặp vấn đề sẽ dễ xử lí.
- Giúp developer tách source của họ ra làm các đối tượng khác nhau với 3 vai trò riêng biệt. Khi có lỗi xảy ra chúng ta sẽ khoanh vùng được nơi xảy ra lỗi.
- Tránh việc phải tạo một file quá dài, ảnh hưởng tới việc maintain ứng dụng
- Có thể tái sử dụng và mở rộng
Nhược điểm của Cocoa MVC
- Phân chia nhiệm vụ giữa các vai trò không đồng đều, View chỉ làm nhiệm vụ hiển thị và nhận action từ người dùng, Controller thì chỉ là trung gian điều hướng giữa View-Model, trong khi đó Model phải làm quá nhiều việc từ lưu dữ liệu, xử lí dữ liệu, thực hiện Business Logic của ứng dụng, … Đó là lí do Model còn hay được gọi với cái tên khác là Massive
- Không hỗ trợ tốt cho UnitTest bởi View phải phụ thuộc vào cả Controller và Model. View sẽ không thể xử lý được vấn đề gì bởi View không thể nhận yêu cầu và cũng không có dữ liệu để hiển thị. Để tiến hành UnitTest trên View, chúng ta cần giả lập cả Controller và Model.
- Đối với các ứng dụng quy mô lớn, quy trình xử lý nghiệp vụ có tính phức tạp cao, lượng dữ liệu lớn thì mô hình MVC trở nên rất cồng kềnh và khó để thực hiện.
Khi nào bạn nên sử dụng Cocoa MVC
Như đã phân tích ở trên, các bạn cũng đã nhìn thấy cách vận hành của mô hình này, các ưu điểm và nhược điểm của nó. Vậy khi nào thì chúng ta nên sử dụng Cocoa MVC cho ứng dụng của mình. Theo mình thì sẽ các tiêu chí như sau:
- Khi bạn không biết về các architecture patterns khác tốt hơn, bạn chỉ hiểu rõ về MVC hoặc bạn và member trong team là người mới thì nên chọn Cocoa MVC cho dự án của mình.
- Dự án của bạn có kích thước vừa và nhỏ, số iOS developer có số lượng ít, có ít hiểu biết về các architecture patterns khác.
Tổng kết
Qua bài viết trên mình đã giới thiệu cho các bạn về một architecture pattern rất phổ biến trong lập trình ứng dụng iOS. Ngoài ra cũng giúp các bạn hiểu rõ về cách hoạt động cũng như ưu điểm và nhược điểm của Cocoa MVC. Mình hi vọng bài viết này sẽ giúp các bạn có thể hiểu rõ hơn về Cocoa MVC cũng như có những lựa chọn tốt nhất cho từng dự án mà sắp tới các bạn phát triển.